Kimyasal maddeleri ve suyu karıştırarak köpüğe dönüştüren köpük jeneratörü sistemleri, taşımalı modelleri sayesinde uzak ya da kör noktalarda başlayan yangınlara müdahale etme olanağı tanır. Genel söndürme sistemlerinin ulaşamadığı yerlerde etkin çözümler sunan köpüklü söndürme sistemleri, köpüğün yangına tatbik edilmesine yardımcı olan hortum aksamıyla birlikte üretilir. Böylece yangına hızla müdahale etmek mümkün olur.
[Yüksek Genleşmeli Köpüklü Söndürme Sistemleri]
Köpük Jeneratörü Nedir?
Protein ya da sentetik bazlı, film oluşturucu ve alkole dayanıklı çeşitleri bulunan köpük jeneratörü sistemleri, yanıcı sıvı ve yakıt yangınlarının söndürülmesini sağlayan araçlardır. Otomatik veya manuel sistem olmak üzere farklı modelleri mevcuttur.
Köpük Jeneratörlü Sistemlerin Kullanım Amacı Nedir?
Köpük jeneratörlerinin amacı, yüksek genleşmeli köpük jeneratörleri ile köpüğün genleşmesine yardımcı olup alanın içini köpükle kaplamak ve yangının havayla temasını önleyerek hızla sönmesini sağlamaktır. Vakumlu sisteme sahip olan jeneratörler, su ve kimyasal ürünleri kolayca karıştırmak için yardımcı aparatlardan oluşur. Bunlar arasında taşıyıcı araba, köpük yapıcı lans, su alma hortumu, köpük emiş hortumu, hava emiş kapağı, polyester köpük deposu ve köpük doldurma kapağı gibi elemanlar bulunur.
Yüksek Genleşmeli Köpük Jeneratörlerinin Kullanım Alanları Nelerdir?
Yüksek genleşmeli köpük sistemleri, algılama sisteminden gelecek sinyal ile birlikte köpük karışımının tüm uygulama alanına aynı anda boşaltılması esasına göre çalışır. Tetikleme sinyali; hidrolik, pnömatik, elektriksel veya karma gibi farklı çeşitlerde olabilir. Bu tip sistemlerde bir adet el ile müdahale istasyonu da bulunur. Köpük jeneratör uygulayıcılarının uçlarında eriyebilir bağlantı aparatı veya cam boru yer almaz. Mahal dışı hava kullanılan jeneratörlerde taze hava almaya imkan tanıyan boşluklar bulunmalı veya özel bir havalandırma sistemi tasarlanmalıdır. Mahal içi hava kullanan sistemler içinse bunlara gerek yoktur. Yüksek genleşmeli köpük jeneratör ürünlerinde hidrolik tahrikli ya da elektrik motorlu fanlar olabilirken bazı modellerde ise köpük ve su karışımının elek ile genişletildiği tasarımlar da tercih edilebilir. Fanlı modeller dayanıklı montaj ayakları aracılığı ile çalışır.
Yüksek genleşmeli köpük jeneratörlerinin kullanım alanları yanıcı, parlayıcı sıvı veya gaz depolanan ya da işlenen açık/kapalı tesislerdir. Bunlar aşağıdaki gibidir:
Solvent veya hidrokarbon depolama sahaları
Gemi makine daireleri
Kargo alanları
Uçak ve helikopter hangarları
LNG depo tesisleri
Boya üretim tesisleri
Üretim alanları
Taşma havuzları
Jet motoru test tesisleri
Yangın Söndürme Köpüklerinin Genleşme Oranına Göre Sınıflandırılması
Jeneratörlerin içinde kullanılan köpük konsantrasyonları; köpüğün cinsine, genleşme oranına, köpüğün geri yanma süresine ve yangını söndürme süresine göre seçilerek kullanılacağı alana uygun hale getirilir. %3 ila %6 arasında değişen köpük konsantrasyon oranları köpüğün genleşme oranına göre üçe ayrılır:
Düşük genleşmeli köpükler: Genleşme oranı 1/1-20/1
Orta genleşmeli köpükler: Genleşme oranı 20/1 - 200/1
Yüksek genleşmeli köpükler: Genleşme oranı 200/1-800/1
Köpük tipleri farklı yangın senaryoları için kullanılır. Düşük genleşmeli köpükler sıvıların yüzeyine uygulanırken orta genleşmeli olanlar zehirli buhar veya dumanlar için idealdir. Yüksek genleşmeli köpükler ise üç boyutlu yangınlar veya sıvı saçan yangınlarda tercih edilir.
Köpük Jeneratörlerinin Teknik Özellikleri Nelerdir?
Köpüklü jeneratör sistemleri aşağıdaki teknik özelliklere sahip olmalıdır:
Söndürme sisteminin tasarım kriterleri NFPA 11A standartlarında belirtilen esaslara göre yapılmalıdır.
Sistemde kullanılan köpük tankı, oranlayıcı, jeneratör, vanalar ve köpük konsantresi CE belgeli, Avrupa normlarında ve son teknolojiye uygun olarak tasarlanmalıdır.
Jeneratörün çalışma basıncı minimum 8, maksimum 16 bar aralığında ve 80m3/dk debili olmalıdır.
Sistemler galvaniz veya paslanmaz çelik, nozullar ise pirinç olmalıdır.
Jeneratör içindeki konsantre, sentetik ve %3 karışıma sahip olmalıdır.
Sistemin baskın vanası elektrik aktivasyonlu, UL listeli ve FM onaylı şekilde tasarlanmalıdır.
Jeneratörün köpük oranlayıcısı 1600 lt/dk kapasitesinde olmalıdır.
Köpük tankı 1500 lt ve diyaframlı tipte tasarlanmalı, basınç göstergeleri, su ve köpük giriş / çıkış vanaları ve boşaltma vanaları gibi aksesuarları tam olmalıdır. Karbon çeliği gövdeli ürün, RAL 300 kırmızı epoksi boya ile boyanmalıdır.
Yangın hidroforu seti 115 m3/h debide ve 9 bar basınçta olmalıdır.
Köpük Jeneratörlerinin Yardımcı Söndürme Sistemi Olduğu Durumlar Nelerdir?
Köpük jeneratörlerinde bulunan köpükler hava ile temas edince hızla genleşir. Yangın bölgesinde daha geniş bir alana yayılma özelliği gösteren köpükler, hacim olarak oldukça büyük alanlarda yangına müdahale amacıyla kullanılabilir. Köpük jeneratörleri, yangının büyüyebileceği yerlerde kullanıldığı zaman alevlenmenin büyüme ihtimali olan yerlerin tamamını köpükle kaplar, alanın havayla temasını keser. Uzun süreli etki gösteren köpük karışımı, yangının tekrar alevlenmesinin ve yayılmasının da önüne geçer. Pek çok yangın olayında, soğutma çalışmalarına başlandığında yangının yeniden alev aldığı görülmüştür. Köpük jeneratörlerinin kullanıldığı alanlarda ise bu ihtimal tamamen ortadan kalkar.
İtfaiye birimleri, marinalar, sivil savunma üretim tesisleri, kimyasal üretim depoları, jeneratör odaları, depolama sahaları, liman ve iskele gibi alanlarda yüksek genleşmeli köpük sistemleri etkin performans gösterir. Ayrıca jeneratörler bu alanlarda yardımcı söndürme sistemi olarak da bulundurulur. AB standartlarında üretilen söz konusu jeneratörler, yönetmeliğe uygun bir şekilde teslim edilerek kontrol işlemleri gerçekleştirilir.
