Yangınlar tüm canlıların en çok baş etmekte zorlandığı afetlerden biridir. Yangınların yol açtığı kayıplardan korunabilmesi için ise bazı önlemlerin alınması gerekir. Çeşitli yangın türleri bulunduğundan ötürü yangın söndürmede kullanılan sistemler değişiklik gösterebilir.

Yangın pompası önceden belirlenen bir basınç ile bağlı olduğu kaynaktan yangın söndürme tesisatına doğru su iletimini gerçekleştiren bir ekipmandır. Özellikle kontrol edilmekte zorlanan yangınların yayılmasını engellemeye çalışan yangın söndürme pompası yangının başlangıç aşamasında kullanılır.

Yangın Pompası Ne İşe Yarar?

Yangın pompasının temel işlevi söndürme mekanizmalarında kullanılan suyun sabit bir debide ve basınçta iletimini sağlamaktır. Yangın pompa sistemleri sprinkler söndürme yöntemlerini, yangın hortum tesisatını ve yangın hidrantı mekanizmalarını kesintisiz su ile besleyebilir.

Yangın pompa dairesi oluşturulurken şunlara dikkat edilmelidir:

●      Pompalar arası mesafeler herhangi bir bakım esnasında kolayca ulaşılabilecek genişlikte olmalıdır.

●      Yangın pompa dairesi içerisinde iç sıcaklık en az 5 derece olarak tasarlanmalıdır.

●      Dizel yangın pompası, elektrikli yangın pompası ve jokey pompaya ait paneller birbirinden ayrı olmalıdır.

Yangın Pompaları Çalışma Prensibi Nasıldır?

Yangın söndürme pompalarını kumanda eden bir kontrol panosu bulunur. Dizel veya elektrikli motor ile çalışabilen yangın pompaları, güvenliğin tam olarak sağlanabilmesi için ana pompanın dışında yedek pompa ve jokey pompadan oluşmaktadır. Ana pompada meydana gelebilecek herhangi bir problem esnasında aynı kapasiteye sahip olan yedek pompa devreye girerek yangına müdahale eder. 

Genellikle ana pompa için elektrikli yangın pompası tercih edilirken, elektrik kesintilerine karşı önlem olarak yedek pompa için dizel yangın pompası seçilir. Yangın pompası kurulumu yapılacak olan alanda elektrikli yangın pompasını besleyebilecek kapasiteye sahip bir jeneratör var ise yedek yangın pompası seçimi de elektrikli pompa olarak seçilebilir.

NFPA 20 Yangın Pompası

National Fire Protection Assosication (NFPA) yangınlarla mücadele için Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuştur. NFPA 20 ise yangınların kontrolü için kullanılan yangın pompa sistemlerinde bulunması gereken özelliklerin tanımlanması konusunda benimsenmiş bir standarttır. Bu standardın dikkate aldığı noktalar ise yangın pompası seçimi, yangın pompası kurulumu ve işletimini içerir.

NFPA 20 yangın pompası çeşitleri şunlar olabilir:

●      In-Line

●      Uçtan Emişli

●      Yatay/Dikey Bölünebilir Gövdeli

●      Yatay Çok Kademeli

●      Dik Türbin Tipi

●      Pozitif Deplasmanlı Pompa

Hidrofor Ne İşe Yarar?

Hidrofor, suyun basınçlandırılmasıdır. Hidroforlar genellikle elektrik ile çalışır ve musluktan akan suyun basıncını artırır. Direkt olarak şebeke suyuna bağlanabilen yangın hidroforu ile pompa arasındaki fark ise hidroforun bütün bir sistemi kapsamasıdır. Bu sistem pompadan ve pompanın kontrol ekipmanlarından oluşur. Yangın hidroforu kısaca pompanın ömrünün uzun olabilmesini sağlayan bir kontrol sistemidir.

Yangın Pompası Nedir?

Yangın pompası, tıpkı yangın dolapları, hidrant sistemi ve Water Mist-Su Sisi söndürme sistemleri gibi yangınlarla mücadelede kullanılan elemanlardan biridir. Herhangi bir yangın esnasında önceden belirlenmiş olan su ağızlarının basınçlandırılmasını sağlayan ekipmanlardır.

Yangın Pompası Basma Yüksekliği Nasıl Hesaplanır?

Basıncın etkisiyle faaliyet gösteren elektrik ve dizel yangın pompası hesapları dikkatle yapılmalıdır. Birden çok hesaplama yöntemi kullanılabilir. Yangın pompası basma yüksekliği hesaplanırken debi, akışkan yoğunluğu, motor verimliliği ve hidrolik verimi gibi özellikler göz önünde bulundurulur.

Yangın pompası bağlantı şeması göz önüne alındığında sprinkler sistemi olmayan yerlerde ise yangın söndürme pompası yüksekliği şunların toplamıyla bulunabilir:

●      Sistemin en üst noktasında gereken basınç düzeyi (mSS)

●      Pompa ve en üst noktadaki hortum vanasına kadar olan yükseklik (m)

●      Pompa ile en üst noktadaki hortum vanası arası sürtünme kaybı.

Yangın Tesisatı Jokey Pompa Ne İşe Yarar?

Jokey pompa, özellikle standart yangın pompası sistemlerinde meydana gelen kayıplar sebebiyle oluşan ani basınç düşüşlerinde etkin rol oynar. Ana pompadan önce faaliyete geçen jokey pompalar yangın pompasının gereksiz çalışmasını engeller.

Yangın Pompası Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?

Yangın pompa grubu göz önüne alındığında pompa seçimi yapılırken şunlar dikkate alınmalıdır:

●      Yangın söndürme sistemindeki mekanik yapı

●      Kullanılacak olan alan

●      Su kaynağının lokasyonu

●      Suyun debisi ve yoğunluğu

Pompaya su ileten kaynak emiş noktasından aşağıdaysa dikey türbin tip pompalar kullanılırken diğer koşullarda ise yatay emişli pompalar kullanılır. Debi ve basma yüksekliği de hesaplandıktan sonra dizel yangın pompası gibi çeşitleri içeren herhangi bir pompa seçimi yapılabilir.

Akış hesaplamaları yapıldıktan sonra ise buna uygun yangın pompası seçimi de yapılabilir.  Kullanılan yangın pompalarının nominal akışların %150si oranda çalışması gerekir. Örneğin 295 gpmdeki bir akış talebi için 200 gpm yangın pompası kullanılabilir.

Yangın Pompası Hesabı Nasıl Yapılır?

Yangın pompası bağlantı şeması tasarlanırken su kaynağının akışı karşılayabilme gücüne sahip olması gerekir. Yapılan hesaplamalara göre yangın pompalarının debi ve basınç değerleri belirlenir.

Santrifüj Pompa Nedir?

Yangın pompa grubunda bulunan sıkça kullanılan pompalardan biri santrifüj pompalardır. Bu pompalar tek kademeli yatay ayrılabilir gövdeli çift emişe sahip pompalardır. Santrifüj yangın pompaları çalışma prensibi temel olarak dönen sıvıdaki kinetik enerjinin hidrodinamik enerjiye dönüştürülmesidir. Böylece sıvı basınçlandırılmış olur.

Kaç Tip Yangın Pompası Vardır?

Temel olarak üç farklı tipte standart yangın pompası bulunur. Bunlar şunları içerir:

●      Uçtan emişli yangın pompaları

●      Ayrılabilir Gövdeli Çift Emişe Sahip Santrifüj Yangın Pompaları

●      Hat Tipi Yangın Pompaları

Yangın Pompasının Yardımcı Elemanları Nelerdir?

Yangın pompalarında bulunması gereken başlıca yardımcı elemanlar otomatik hava boşaltma valfı ve sirkülasyon rahatlama valfıdır. Ayrıca her pompanın kumanda panosu bağımsız olmalıdır.

Yangın Pompaları Nerelerde Kullanılır?

Yangın riskinin olduğu tüm konut ve fabrika alanlarında yangın pompaları kullanılabilir. Villalarda, sitelerde ve apartmanlarda da bu pompalar kullanılır. Ayrıca özellikle yüksek tehdit altında bulunan endüstriyel tesislerde, hastanelerde, okullarda ve otellerde de sıkça kullanılır.

Yangın Pompalarının Bakımı Nasıl Yapılır?

Yangın pompalarının bakımı düzenli aralıklarla yapılmalıdır. Günlük, aylık ve yıllık rutin kontroller yapılarak yangın hidroforu sistemlerinin ömürleri uzatılabilir. Bakım yapılırken şunlar kontrol edilir:

●      Yağ seviyesi

●      Mil ve diğer ekipmanların durumu

●      Pompanın çalışma durumu

●      Yardımcı elemanlar

●      Kaplin hizalaması

●      Panonun temizliği

Yangın Pompalarında UL ve FM Onayı Nedir?

Underwriters Laboratories Inc. (UL), yapı malzemeleri, enerji, yangın sistemleri, aydınlatma ve su sistemi bileşenlerini elektrik, yangın ve yaralanma risklerine karşı bilimsel temellere dayanarak değerlendirerek kontrol eder. UL 448 standartları, yangın söndürme sistemlerindeki pompaların tasarım ve test durumunu belirtir.

 

Factory Mutual Insurance Company (FM) ise ürün ve hizmetlerin ticari ve endüstriyel tesislerde kullanılabilmesi için bu ürünlerin yüksek kalitede ve performans standartlarına uygun şekilde üretilmesini sağlar. FM 1319 standardı, yatay uçtan emişli santrifüj yangın pompaları için gereken onay koşullarını tanımlar.