Yangınların söndürülmesinde kullanılan en önemli maddelerden biri şüphesiz ki sudur. Bu suyun yangın olan bölgelere yayılarak ulaştırılmasını sağlayan sistem ise yangın hidrantıdır. Suyun alanın tüm bölgelerine püskürtülebilmesini sağlayan yangın hidrant sistemi kontrol edilemeyen yangınlara müdahale edilebilmesi açısından oldukça önemlidir.
Sulu sprinkler söndürme sistemleri yangınların kontrol altına alınmasında sıkça tercih edilmektedir. Yangın pompaları, hidrant sistemi, yangın dolapları ve yangın su deposu gibi sulu söndürme sistemi elemanları yangınlara etkili bir şekilde müdahale edilebilmesini sağlamaktadır.
Yangın Hidrantı (Yangın Musluğu) Hakkında Genel Bilgiler
Yangın musluğu özellikle yapıların dış kısımlarında gerçekleşen yangınların söndürülmesinde etkin rol oynar. Büyük miktarlarda su desteği sağlayabilen yangın hidrant sistemi, alevlerin yeniden ortaya çıkmasını engeller. Hidrant sistemi tasarımları NFPA13, Türkiye Yangın Yönetmeliği, TS EN 12845 doğrultusunda uygulanmaktadır.
Hidrant çeşitleri iki tanedir.
● Yer altı yangın hidrantı: Bu hidrant türünün su alma ağızları zemin altında ve kapağı yerin üzerindedir. Yangın hidrant vanasını kontrol eden mil çevrilerek yangın musluğu hareketi sağlanır. Hidrantı oluşturan diğer parçalar ise döküm parçalar ve hortum bağlantı rekorudur. Bu hidrant çeşidi fabrika, depo ve yangına duyarlı ormanlık arazilerde kullanılabilir.
● Yer üstü yangın hidrantı: Bu hidrant türü de kendi içerisinde kuru tip ve ıslak tip yer üstü yangın hidrantı olmak üzere ikiye ayrılabilir. Islak yangın hidrantı gövdesi ve yangın hidrantı vanası sisteminde daima su vardır. Bu hidrant sistemi genellikle donma riski düşük yerlerde kullanılır. Kuru yangın hidrantında ise su alma ağzı zemin üzerinde yer alır. Bu yangın hidrant sistemi yangın hidrant vanasını kontrol eden mil, yaylı çekvalf, hortum bağlantı rekoru ve döküm parçalardan oluşur.
Hidrantın Tarihsel Serüveni
Yangınlar çok ciddi can ve mal kayıplarına yol açabilmektedir. Bu sebeple eski insanlar da bu afeti engelleyebilmek adına çalışmalar yapmışlardır. Hidrant kullanımı günümüzden çok daha eskiye dayanmaktadır. Kullanılan ilk hidrantların toprak veya metal döküm kazanlar olduğu bilinmektedir. Metal döküm hidrantlardaki suyun sürekliliğinin sağlanabilmesi için orta kısmı oyulmuş ağaç borular kullanılmıştır. Bu borular devamlı olarak bu yangın hidrantlarının beslenebilmesini sağlamıştır.
Hidrantın modern dönemdeki kullanımına ise ilk kez Amerikan koloni döneminde rastlanılmıştır. Özellikle 1800’lü yılların sonuna doğru ise ülkede hidrant şebekeleri oldukça yaygın hale gelmiştir.
Yangın Hidrantı Nedir?
Yangın hidrantı, yangın söndürme sistemlerinde kullanılan bir tür yedek depodur. Hidrantlar, yapılan ilk müdahalelerle yatıştırılamayan alevlerin söndürülmesinde itfaiye ekiplerine destek olan ekipmanlardır. Temelde, yangının daha da yayılmasını önlemek için kullanılır.
Yangın Hidrantı Nasıl Çalışır?
Yangın hidrantı itfaiye ekiplerinin yangına müdahalesi sırasında bağlantı yapılmasını sağlayan açıklıktır. Yapıların dış tarafına yerleştirilen yangın hidrant sistemi ile itfaiye araçlarına su takviyesi yapılabilir veya direkt olarak bu ağızlara hortum yerleştirilebilir. Yangınlara edilen ilk müdahale sonuçsuz kaldığında da bu hidrantlar dönerek alana su fışkırtır. Hidrant anahtarı ile mil çevrilerek hidrantın açılıp kapanması sağlanır.
Hidrant ile İlgili Yönetmelikler Nelerdir?
Yangın hidrantı yönetmeliğine göre şunlar dikkate alınmalıdır:
● Taban alanı 5000 metrekare üzerinde olan yerleşim yerlerinde hidrant tesisatı kullanılmak zorundadır.
● Hidrant sisteminde kullanılan borularda ring sistemi yok ise, en küçük boru boyutu 100 milimetre olmalı ve hidrolik hesaba göre belirlenmelidir.
● Herhangi bir bölgeden su alma ağzına kadar olan mesafe 60 metreden daha yüksek olmamalıdır.
● Yerleştirilecek olan hidrantlar, itfaiye araçlarının kolayca bağlantı yapabileceği şekilde konumlanmalıdır.
● Hidrant sistemi debisinin minimum 1900 l/dak olması gerekir. Debiler yapının tehlike sınıfına göre değişebilir.
● Yangın hidrant sistemi korunan yapılardan 5 ila 15 metre kadar uzaklıkta bulunmalıdır.
● Hidrant arası uzaklık bölgelerin risk oranına göre değişebilir. Ne kadar riskliyse o kadar az mesafe bulunmalıdır. Örneğin çok tehlikeli bir bölgede hidrant arası uzaklıklar 50 metre olurken çok daha az tehlikeli bir bölgede bu uzaklık 150 metre olabilmektedir.
Yangın Söndürme Hidrantının Ölçüleri Nelerdir?
Yangın hidrantı ölçüleri farklı boyutlarda olabilmektedir. En sık kullanılanlar ölçüler ise 1435, 1750 ve 2150 milimetredir. Bu ölçülere sahip hidrantlar iki veya üç çıkışlı olarak üretilebilmektedir.
Yangın Hidrantının Çeşitleri Nelerdir?
Hidrant çeşitleri temel olarak yer altı yangın hidrantı ve yerüstü yangın hidrantı olmak üzere iki türde imal edilir. TS 2821 standartlarına göre üretilen yangın hidrantları uluslararası standartlara sahiptir. Dökme demirlerin dayanıklı olması sayesinde yangın hidrantları dirençli bir yapıya sahiptir.
Yangın Hidrantı Kaç Bar Olmalıdır?
Yangın hidrantı yönetmeliğine göre, yangın hidrantı çıkışında olması gereken basınç 7 bar (700 pKa) olmalıdır. Ayrıca, yangın söndürme sistemlerinde sıkça kullanılan en önemli sistemlerden biri olan yangın pompaları ise 2.76 bar olmalıdır.
Yangın Hidrantının Zorunlu Olduğu Alanlar Hangileridir?
Yangın hidrantı sisteminin zorunlu olduğu alanlar imar planı 5000 metrekare üzerinde olan tüm yapıları kapsar. Buna fabrikalar, depolar, endüstriyel alanlar ve binalar dahildir.
Yangın Hidrantı Nasıl Yapılır?
Yangın hidrantı sisteminin montajı oldukça önemlidir. Hidrantlar yapıların dışına yangın riskinin yüksekliğine göre belirli aralıklarla yerleştirilir. Özellikle itfaiye araçlarının kolayca yanaşabileceği şekilde konumlandırılmaya özen gösterilir. Bu hidrantlar şehirdeki su şebekesinden veya geniş çaplı yangın pompalarından beslenebilir.
Yangın Musluğu Nasıl Açılır?
Yangın musluğu hareketi hidrantın açılıp kapanmasını sağlar. Hidrant anahtarı başlığı saat yönünün tersine çevrildiğinde açılan hidrant, saat yönünde çevrildiği takdirde kapanır. Kullanıldıktan sonra hidrantın içindeki su yaylı çekvalf ile tahliye edilir.
